Stomatologiczna Medycyna Snu, aparaty na chrapanie i bezdech senny – Co Warto Wiedzieć?

Czym jest stomatologiczna medycyna snu?

Stomatologiczna medycyna snu to dziedzina stomatologii zajmująca się leczeniem zaburzeń snu, takich jak obturacyjny bezdech senny (OBS) oraz problemów z chrapaniem podczas snu. Leczenie odbywa się za pomocą specjalistycznych aparatów do wysuwania żuchwy (MAD – mandibular advancement device).

Czym jest obturacyjny bezdech senny (OBS)? To zaburzenie polegające na zmniejszeniu lub całkowitym zahamowaniu przepływu powietrza przez płuca związane zamknięciem się dróg oddechowych na wysokości gardła, często istotną rolę odgrywa zapadanie się języka. W zależności od ilości bezdechów na godzinę snu wyróżniamy:

1. bezdech lekki – 5-15 epizodów spłycenia lub zatrzymania oddychania na godzinę snu
2. bezdech umiarkowany – 16-30 epizodów spłycenia lub zatrzymania oddychania na godzinę snu
3. bezdech ciężki – powyżej 30 epizodów spłycenia lub zatrzymania oddychania na godzinę snu

W leczeniu bezdechu sennego złotym standardem jest CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). To aparaty, które poprzez uzyskanie dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych zapobiegają ich zapadaniu.

Dlaczego wysunięcie żuchwy pomaga?

Wysunięcie żuchwy do przodu poszerza drogi oddechowe, zwłaszcza w rejonie gardła, co zmniejsza ryzyko zapadania się tkanek miękkich i blokowania przepływu powietrza. Dzięki temu przepływ powietrza w czasie snu jest bardziej swobodny, co redukuje chrapanie i zapobiega epizodom bezdechu.

Kto kwalifikuje się do leczenia przy pomocy aparatów do wysuwania żuchwy?

Do leczenia aparatami do wysuwania żuchwy kwalifikują się pacjenci:

• z obturacyjnym bezdech sennym w stopniu lekkim lub umiarkowanym
• z przewlekłym chrapaniem (bez diagnozy bezdechu)
• ze złą tolerancją CPAP (niektórzy pacjenci mają trudności w zasypianiu z maską twarzową używaną w CPAP lub przeszkadza im szum wytwarzany przez pracujące urządzenie)
• którzy często podróżują i nie mogą zabierać ze sobą dużych urządzeń.

Przed rozpoczęciem leczenia przy pomocy aparatów do wysuwania żuchwy konieczne jest postawienie diagnozy przez specjalistę medycyny snu czyli pulmonologa lub otolaryngologa, który zaleca odpowiednie leczenie stomatologiczne.

U kogo leczenie aparatami do wysuwania żuchwy nie jest wskazane?

1. Ciężki bezdech senny U pacjentów z ciężką postacią obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) aparaty do wysuwania żuchwy mogą być niewystarczające. W takich przypadkach bardziej skuteczne jest leczenie z wykorzystaniem aparatu CPAP (Continuous Positive Airway Pressure), który zapewnia stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych.
2. Znaczące wady zgryzu U pacjentów z poważnymi wadami zgryzu, takimi jak zgryz krzyżowy, otwarty lub zgryz głęboki, może być trudne lub niemożliwe zaprojektowanie aparatu do wysuwania żuchwy.
3. Problemy z stawem skroniowo-żuchwowym (TMJ) Aparaty MAD ustawiają żuchwę w doprzedniej wymuszonej pozycji, co u pacjentów doświadczających już wcześniej dolegliwości ze strony stawu skroniowo-żuchwowego, może doprowadzić do nasilenia bólu podczas stosowania aparatu. O problemach ze stawem skroniowo-żuchwowym przeczytasz więcej we wpisie odnośnie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych
4. Braki w uzębieniu lub zęby rozchwiane Aparaty do wysuwania żuchwy są mocowane na zębach pacjenta, dlatego u osób, które mają znaczne braki w uzębieniu lub zęby w znacznym stopniu ruchome, może dochodzić do wypadania aparatu, a co za tym idzie do nie osiągania efektu terapeutycznego.
5. Znaczne ograniczenie ruchomości żuchwy Pacjenci, u których ruchomość żuchwy jest ograniczona (np. przez wcześniejsze urazy, choroby stawów), mogą nie uzyskiwać wysunięcia żuchwy, a co za tym idzie udrożnienia dróg oddechowych i zmniejszenia lub wyeliminowania bezdechu.
6. Padaczka U pacjentów z padaczką aparaty nazębne są przeciwwskazane ze względu na ryzyko uszkodzenia zębów oraz połknięcia aparatu podczas napadów.

Jak wyglądają aparaty do wysuwania żuchwy?

Aparaty do wysuwania żuchwy, to niewielkie półprzeźroczyste nakładki zakładane na zęby szczęki i żuchwy. Są one indywidualnie dopasowane do pacjenta, co zapewnia maksymalny komfort noszenia. Aparat górny i dolny są ze są łączone za pomocą elementów mocujących tak, aby uzyskać właściwe wysunięcie żuchwy.

Jak często stosuje się aparaty MAD?

Aparat stosuje się każdej nocy. Aparat zakładany jest na zęby bezpośrednio przed zaśnięciem i ściągany zaraz po przebudzeniu.

Jak duże jest wysunięcie żuchwy?

Stopień wysunięcia, który należy uzyskać jest indywidualnie dobierany dla danego pacjenta i stopniowo modyfikowany za pomocą specjalnej śruby do momentu wyeliminowania epizodów bezdechu i spłycenia oddychania.